10.Sınıf Coğrafya Kitabı Tüm Cevapları

10.Sınıf SAYFA 15 ÖLÇME DEĞERLENDİRME CEVAPLARI TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (SAYFA 15)

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz.

1. Tor topoğrafyası ...... granit...bloklarından oluşur.
2. Tortul kayaçlar .....sıcaklık... ve ...basınç...etkisi ile metamorfik kayaçlara dönüşür.
3. Mağma ...soğuma... ve ...katılaşma... sonucu püskürük kayaçlara dönüşür.
4. Sıcaklık ve basınç altında formasyona uğrayarak oluşan kayaçlara ....başkalaşım kayaçları...adı verilir.
5. Pamukkale travertenleri oluşum bakımından ....kimyasal tortul...kayaçlar grubuna girer.


Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlışlığını belirtiniz.
1. Kalkerli arazide peri bacaları oluşur (Y)
2. Kireç taşlarının çözülmesi ile karstik mağaralar oluşmuştur. (D)
3. Kömürün metamorfizmaya uğraması sonucu elmas oluşur. (D)
4. Kolay aşınan ve parçalanan kayaçlar alçak ve belirgin olmayan yer şekilleri meydana getirir.(D)




10.SINIF SAYFA 22 VOLKANİZMA VE DEPREMLER ETKİNLİK ÇALIŞMASI CEVAPLARI
Tabloda
belirtilen ülkelerdeki sıcak su kaynaklarının oluşumunda etkili olan
faktörü dünya deprem ve volkan haritalarından faydalanarak bulunuz.?
Fay ve volkanizma Deprem Volkanizma
HAWAİİ: X
JAPONYA: X
TÜRKİYE: X
İTALYA: X
YENİ ZELENDA: X
İZLANDA: X
FAS: X
Konu ile ilgili açıklama:
Dünya üzerindeki volkanik alanlarla; deprem bölgeleri, fay hatları,
genç kıvrım dağları ve sıcak su kaynakları arasında bir paralellik
vardır. Bu alanların çoğu Kıta veya levha sınırlarında yer alır.
Genç sıradağlar, Volkanlar, volkanik ada yayları, Okyanus ortası
sırtları, Büyük trans form faylar, grabenler, sıcak su kaynakları,
deprem zonlarının hemen hepsi bu hatlardadır. Sebebi bu alanlarda yer
kabuğunun hareket halinde olmasıdır.
Ancak volkanik kökenli olan Hawaii adaları
ve çevresinde levha sınırlarına çok uzak volkanik sahalarda
oluşabilir.Bunlar mantoda sıcaklığı çok yüksek olan ve bu nedenle sıcak
nokta adı verilen küçük noktalardan yerkebuğu dışına kadar yükselen
mağma etkisiyle oluşur.Levhalar hareketli ancak sıcak noktalar sabit
olduğu için yer yer yanardağlar yada yanardağ adaları ortaya çıkar.
Birbirin den uzaklaşan levhaların olduğu
noktalarda (İZLANDA) ise okyanus sırtları oluşur bu noktalarda yeteri
kadar enerji açığa çıkmayacağı için volkanizma ön plana çıkar deprem
faaliyetleri biraz daha geri planda kalır.Yeni Zelanda ise eski kara
kütlesi özelliği gösterir.
Sorunun köküne dikkat edilmeli soruda
sıcak su oluşumunda etkii olan faktör sorulmuş yoksa belirtilen
yerlerde voknanizma ve deprem olup olmadığı değil.Cevaplamaları bu
noktada değerledirmek lazım.

ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI LİSE 2. SINIF SAYFA (24-25) CEVAPLARI

AŞAĞIDAKİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.
SORU-1-Yeryüzünde depremler ve volkanik olaylar neden levha sınırlarında yoğunlaşmıştır.
Cevap-1 Gerek deprem hatları, gerekse volkanik alanların ikisinin de levha sınırlarında yoğunlaştığı görülmektedir.
Özellikle deprem alanları ile levha sınırları aynen birbiri üzerine oturmaktadır. Volkanik alanlarda genel olarak aynı dağılışa
uygun düşmekte, genel olarak ta kavuşan veya ayrılan levhaların sınırlarını takip etmektedir.
Not: Dünya üzerindeki volkanik alanlarla;
deprem bölgeleri, fay hatları, genç kıvrım dağları ve sıcak su
kaynakları arasında bir paralellik vardır.
Bu alanların çoğu Kıta veya levha
sınırlarında yer alır. Genç sıradağlar, Volkanlar, volkanik ada
yayları, Okyanus ortası sırtları,
Büyük trans form faylar, grabenler, sıcak
su kaynakları, deprem zonlarının hemen hepsi bu hatlardadır. Sebebi bu
alanlarda yer kabuğunun hareket halinde olmasıdır.
Tektonik depremler özellikle son jeolojik
devirlerde oluşmuş arazilerde daha çok görülür. Çünkü bu gibi alanlarda
yer katmanları henüz tam yerine oturmamıştır ve kırıklarla
parçalanmıştır.
SORU-2-Dünyada deprem riskinin az olduğu alanlar nerelerdir.Nedenini açıklayınız.
Cevap-2-Deprem riskinin az olduğu alanlar
levha karşılaşma alanlarından uzakta kalan oluşumunu tamamlamış eski
kara kütlelerinin olduğu noktalardır.
Buralar artık tam olarak oturmuş
noktalardır tektonik hareketlere çok fazla uygunluk
göstermez.Kitabınızdaki haritalardan yararlanarak bu alanları
yazabilirsiniz.
Örnek:Amerika kıtasının doğusu,Afrika’nın batısı Asya kıtasının kuzey kesimleri örnek verilebilir.

SORU-3-Endonezya depreminde etkili olan levhalar hangileridir.
Cevap-3-HinT,Avustralya,Filipin,Avrasya levhaları etkilidir.

SORU-4-İzlanda’nın kutba yakın olmasına rağmen sıcak su kaynaklarına sahip olmasının sebebini açıklayınız.
Cevap-4-İzlandanın bulunduğu noktadan
sayfa 18-19 daki haritalarda levha hareketleri görülür bu nedenle
bölgede volkanik faaliyetler görülür.
Volkanizma faaliyetleri sıcak su
kaynaklarını destekleyici bir etkiye sahiptir.Burası birbirinden
uzaklaşan levha özelliği gösterir okyanus sırtı oluşturur volkanizma ön
plana çıkar.

SORU-5-Sıcak su kaynakları dünyanın neresinde yoğunlaşmıştır.
Cevap-5-Sayfa 21 deki haritadan ve atlaslarınızdan faydalanarak cevaplayabilirsiniz.

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERİ UYGUN KELİMELERLE DOLDURUNUZ.

1-Depremsellik
2-Levha sınırlarının karşılaşma alanları

3-Yükselti ve derinlik

AŞAĞIDAKİ İFADELERİN DOĞRU VEYA YANLIŞLIĞINI YANLARINDAKİ KUTUCUKLARA İŞARETLEYİNİZ.

1-Y 2-D 3-Y 4-D 5-Y 6-D 7-Y 8-Y

1-A 2-C 3-E 4-E 5-D 6-A 7-B

LİSE 2. SINIFLAR SAYFA 28-29-30 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI

SAYFA 28 ETKİNLİK ÇALIŞMASI:



1-Su
kaynakları bir döngü içerisinde birbiriyle bağlantılı şekilde
ilişkisini devam ettirir.Bu döngü içerisinde meydana gelebilecek bir
dengesizlik mevcut bağlantılarını olumsuz etkiler.Isınma sonucu
buharlaşarak gökyüzüne çıkar yoğunlaşma sonucu yeryüzüne inerek
birbirlerini dengeler.

2-Okyanus
ve denizler ile bazı göllerde acı su veya tuzlu su olarak, akarsu ve
göllerin bazıları ile yeraltı sularının genelinde tatlı su olarak,
ayrıca kutup bölgelerinde ve yüksek dağ zirvelerinde katı su ( buz)
olarak, Atmosferde ise su buharı( Gaz) olarak bulunmaktadır.Katı sıvı
gaz hallerinde bulunur.

3- Dünyadaki yeraltı ve yer üstü su kaynakları su kaynakları kavram haritası:

Aşağıdaki resim küçültülmüştür. Buraya tıklayarak büyütebilirsiniz. Resmin orijinal boyutları 1061x641.

Kaynak:[Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız]

SAYFA 29 ETKİNLİK ÇALIŞMASI:
Aşağıdaki soruları Dünya’da kişi
başına düşen tatlı su dağılımı haritasını ve grafik 2.deki bilgileri
dikkate alarak cevaplandırınız.


Dünyada suların dağılımı grafikleri ve tatlı su dağılım haritalarının yorumlanması.
Not:Dünyada sular
alan ve kütle olarak fazla olmasına karşı insanın kullanabileceği tatlı
su miktarı oldukça azdır. Yeryüzündeki su kaynaklarının % 97 denizlerin
ve okyanusların tuzlu sularından oluşur. Su kaynaklarının % 3’i kadarı tatlıdır. Tatlı suların %68 den fazlası buzullar ve buzul dağlarında
bulunur.%31,4 ü yeraltı sularında % 0,3 ü ise yüzey sularıdır. Yüzey
sularının da %87 si göllerde, % 11’i ,% 2’si nehirlerde bulunmaktadır.

Ancak insanlar
tarafından kullanılan sular kimyasal maddeler, fabrika atıkları,
nükleer atıklar, tarım ilaçları, yapay gübreler vb. unsurlarla
kirletilirler. Kirletilen bu sular yağışlarla yeraltı suyu ve içme
sularına karışır. Doğal döngü içinde de yeterince temizlenemez ve
canlılar için büyük bir tehlike oluşturmaktadır.

1-
Yeryüzündeki toplam suyun % 3 ü kadardır.Yeryüzünde su kaynakları
dengesiz bir şekilde dağılmıştır. Özellikle de tatlı su miktarı oldukça
düşüktür.Bu noktadan yola çıkarak nekadar dikkatli kullanmamız
gerektiğini tekrar düşünmeliyiz.
2- Yeryüzünde en fazla suya sahip kaynak okyanuslardır.
3- Yeryüzünde en fazla tatlı suya sahip alanlar:
Kuzey Amerika Özellikle kanada, Orta ve Güney Amerika, Avrupa’nın kuzey
i ve yer yer batı kesimleri, Asya’nın kuzeyi özellikle Sibirya,
Asya’nın güneyi ve güneyindeki ekvatoral yağışa sahip adalar (
Endonezya, Malezya, Filipinler vb.), Avustralya kıtaları tatlı suların
en fazla olduğu sahalardır.

Yeryüzünde en az tatlı suya sahip alanlar:
Tatlı su kaynağı az olan yerler özellikle dönenceler çevrelerinde yer
alan çöl alanlarıdır. Özellikle Kuzey Afrika( Büyük Sahra), Afrika’nın
Doğu ve güney kısımları( Kenya, Güney Afrika ( Kalahari
Çölü),Zimbapve,) Asya’da Arabistan çöl bölgesi, Pakistan, Avrupa’da
Polonya çevresi kişi başına tatlı miktarının en az olduğun yerlerdir.

4-Yeryüzündeki
tatlı su kaynakları giderek azalmaktadır. Gerek iklim şartlarında
meydana gelen değişmeler, gerekse insanoğlunun doğal dengeyi bozması ve
çölleşme, ayrıca her geçen gün artan aşırı nüfus ve artan tatlı su
ihtiyacı, gerekse de çevre kirlenmesinin her geçen gün hızla artması
tatlı suları azalmakta ve ihtiyacında sürekli artması tatlı su
kaynaklarının tükenmekte olduğunu göstermektedir.

Örnek:Ülkemizde
kişi başına yıllık yenilenebilir tatlı su miktarı sürekli düşmektedir.
1955 ‘ de 8503 metreküp, 1990 ‘da 3026 metreküp, 2025 ‘de 2186 metreküp
olacağı tahmin edilmektedir.

SAYFA 30 ETKİNLİK ÇALIŞMASI:

Aşağıdaki resim küçültülmüştür. Buraya tıklayarak büyütebilirsiniz. Resmin orijinal boyutları 776x532.

Haritanın büyük hali için tıklayınız


1-
Dünyada kara ve denizlerin oranları: Dünya alanının % 71 lik kısmını
kaplarlar. ( 361 milyon km² si deniz ve okyanus, 149 milyon km² si
karadır. ) Tek başına büyük okyanus tüm karalardan fazladır.
2- Okyanusların büyüklüğe göre sıralanışı:
1- Büyük Okyanus: 180 milyon km² ( % 50),
2- Atlas Okyanusu: 106 milyon km² ( %29),
3- Hint Okyanusu: 75 milyon km² ( %21) alana sahiptir.

3- Okyanus isimleri sayfa 30- harita 2- üzerine yerleştirilecek.
4- Büyük Okyanus: Kuzey ve Güney Amerika, Antarktika, Asya, Avustralya,
Atlas Okyanusu: Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa, Afrika, Antarktika
Hint Okyanusu: Afrika, Asya, Antarktika, Avustralya,
5-Okyanuslar
en çok Güney Yarımkürede yer almaktadır.( % 81 deniz ve okyanus, %19 ‘u
kara), Kuzey Yarımkürede ise (% 61 deniz ve okyanus, %39 ‘u kara)
okyanuslar oran olarak fazla olmasına rağmen karaların oranı güney
yarımküreden daha fazladır.

10.SINIF SAYFA 33 -34-35 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI CEVAPLARI KİMYASAL ÖZELLİKLERİNE GÖRE GÖLLER

1-Tuzlu 2-Tatlı 3-Acı 4-Sodalı

Oluşumlarına göre:

1-Doğal Göller 2- Yapay Göller (Baraj gölleri)

Doğal göller:

1- Tektonik 2-Karstik 3-Set Gölleri 4-Buzul Gölleri 5-Volkanik Göl

Set Gölleri:
1-Heyelan set gölü 2-Lgün Kıyı set gölü 3-Lav Set Gölü 4-Alüvyon Set Gölü
5-Moren Set Gölü

Toprak Kayması (Heyelan)
Dalga ve Akıntılar(Kıyıset)
Lav Akıntısı (Lavların çukurluk önü kapatması)
Alüvyon (Alüvyon set Akarsuyun taşıdığı verimli toprak)
Moren (Buzul taşlarının çukurluğun önünü kapatması)
SAYFA 35 ETKİNLİK:

Akarsu beslenme kaynakları

Kaynak,göl,yağmur suları,yağmur suları,yer altı suları

Akım düzenine göre akarsular:

Düzenli rejim ,Düzensiz rejim,

Akarsuyun döküldüğü yer:

Okyanus Deniz Göl Bataklık

Açık havza Kapalı havza


0. SINIF YER ALTI SULARI VE KAYNAKLAR ETKİNLİK SAYFA 36
YER ALTI SULARI VE KAYNAKLAR

Etkinlik çalışması sayfa 36 lise 2

SORU-1-Yer altı suları nasıl beslenir?

vYağışlar,
vAkarsular ve göller,
vEriyen kar ve buz sularıdır.

SORU-2-Yer altındaki sular yeryüzüne nerelerden ve nasıl çıkar?

Yeraltı suları kayaların çatlaklarından
veya tabakaların yamaç, vadi, faylar tarafından kesildiği yerlerden, ya
da çeşitli şekillerde insanların açtığı kuyulardan yeryüzüne çıkar.
Yeraltı sularının kendiliğinden yüzeye çıktığı yerlere de “kaynak” (
Göze, eşme, memba, pınar)denir.
SORU-3-Yer altı sularının özelliklerini etkileyen faktörler nelerdir?

Kaynak sularının kalitesini suyun
geldiği kayanın kimyasal özelliği belirler. Silis miktarının fazla
olduğu sular tatlıdır. Örnek:İzmir Uludağ, Niksar, Tokat suları örnek
verilebilir. Kireçli arazilerden çıkan kaynak suları kireçli, Jipsli
sahalarınki ise acı olup içme suyu olarak kullanılamaz.Sıcaklık
durumuda bulunduğu bölgedeki fay hatlarına bağlı olarak değişir.Sıcak
olması suyun yapısı üzerine etkilidir.

SORU-4-
Genel cevap olarak (Yakın çevremizde
artezyen kaynaklar, yamaç, tabaka ve vadi kaynakları ile fay kaynakları
bulunmaktadır. Artezyen kuyularından çekilen sularla içme ve tarımda
sulamada, fay kaynaklarından sağlık ve turizmde, diğerlerinden ise içme
ve kullanmada faydalanılmaktadır.) yazılabilir.

SORU-5-Çevrenizde kaynaklardan nasıl yararlanılmaktadır?

vİçme ve kullanma suyu temininde,
vYarı kurak ülkemizde yaz kuraklığında tarım alanlarının sulanması,
vSağlık ve turizm açısından önemli yeri vardır.
vKültür balıkçılığı ve son yıllarda paketlenip ihracatta önemli yer tutar.


LİSE 2.SINIFLAR TOPRAĞIN HİKAYESİ ETKİNLİK
ÇALIŞMASI SAYFA 38-39

Soru-1- Yeryüzünde farklı renkte toprak bulunmasının nedenlerini yazınız?

Bunun
en büyük nedeni iklim şartlarıdır. Çünkü farklı iklim şartlarında
farklı sıcaklık ve yağış şartları vardır. Bitki örtüleri ve toprağa
verdikleri organik madde miktarları da farklıdır.
Genel
olarak bitki örtülerinin gür olduğu bölgelerde bitki kalıntıları
toprağa karışarak koyu renk almasına yol açmaktadır. Buna karşılık
bitki örtüsünce fakir alanlarda humus miktarı az olan sahalarda toprak
açık renkli olmaktadır.

Soğuk
ve nemli bölgelerde bitki örtülerinin kalıntıları sıcaklık yetersiz
olduğu için ayrışamamakta ve toprağın üst kısmında organik madde katı
olarak birikip koyu renkli toprakları oluşturmaktadır.

Ayrıca
sıcak ve yağışlı bölgelerde toprak aşırı şekilde yıkanmaktadır. Buda
bitki kalıntılarını götürmektedir ve rengi açmaktadır. Bundan başka bir
olayda sıcak kuşak alanlarında toprak içinde bulunan demir ve alüminyum
elementler oksitlenerek toprakların kızıl renk almasına yol açmaktadır.

Ana
kayanın farklı yapılarda olması da üzerinde oluşan topraklara damgasını
vurabilmektedir. Özellikle bu durum kurak ve yarı kurak bölgelerde daha
etkili olabilmektedir.
SORU-2- 1 cm. kalınlıkta bir toprak oluşabilmesi için ne kadar süre geçmesi gereklidir?

Toprak
oluşumu oldukça uzun bir süreçtir. 1 cm. kalınlıkta toprak için
yüzlerce yıl geçmesi gerekir ( 200- 1000 yıl arası). Ana kayanın
ayrışması, ayrışan bu kısma canlıların yerleşmesi, canlıların
kalıntılarının humusa dönüşmesi, toprağa başka maddelerin katılması ve
toprakta yıkanma –birikme olaylarının oluşup toprak katmanlarının
meydana geldiği olgun bir toprak profiline ulaşmak için yüzlerce yıllık
süreye ihtiyaç vardır. Ayrıca bunda yaşanan şartlar ( İklim, arazi, ana
kaya yapısı) uygun değilse bu süre binlerce yıla kadar
uzayabilmektedir.


SAYFA 39 ETKİNLİK ÇALIŞMASI


Soru-1- Soğuk bardak içine sıcak su doldurulduğunda bardak çatlar. Neden?

Sıcaklık farkının fazla olması ve sıcaklığın ani değişmesi sonucu genleşme için yeterli vakti olmaması sonucu bardak çatlar.

Soru-2- Aynı olaylar kayaçlar üzerinde nasıl etkili olabilmektedir?

Aynı
olaylar kayaçlar üzerinde farklı etkiye sahip olabilmektedir. Çünkü
kayaçların yapıları, kimyasal dokuları ve aşınmaya karşı dirençleri ve
içerisindeki mineral yapıları farklıdır. Bazı kayalar kimyasal
özelliklerinden dolayı sıcaklık ve suyla eriyebilmektedir. Bazıları ise
eriyememektedir.

Bazı
kayaların aşınmaya karşı direnci düşük olup ( Kumtaşı kil taşı, marn
gibi) kolay parçalanmaktadır. Bazı kayalarda aşınmaya karşı dirençli
olup ( Granit, mermer vb) ayrışması çok uzun sürebilmektedir.

Bazı
kayaların yapıları çok silisli olup bunlar ayrıştığında bitki besin
maddesi az olmakta( granit), bazıları ise besin maddesi yönünden zengin
olmakta( bazalt, Volkanik tüf) buda bitkilerin yerleşmesi, organik
madde oluşumu ve toprak gelişimini yakından etkileyebilmektedir.
Soru-3- Resim 16 da hangi parçalanma etkili olmuştur.Bu parçalanmada iklimin hangi özellikleri etkilidir?

Fizikse
parçalanma etkili olmuştur. Burada iklimin sıcaklık etkisi kendini
göstermiştir. Bu bölgede sıcaklık farklarının fazla olması nem azlığı
aşırı ısınma ve soğuma bu tür çözülmeye yol açmaktadır.

Soru-4- Şekerin ve tuzun suda çözünmesi hangi olaya örnek verilebilir.

Şekerin
ve tuzun suda çözünmesi fiziksel çözülmeye örnektir.Ancak konu ile
ilgili kimyasal çözünme olduğuna dair çeşitli yorumlar
yapılmaktadır.Ancak maddenin kimyasal çözünmeye uğraması halinde
kimyasal formülünün yapısının değişmesi gerektiğini söyledi.Böyle bir
olay olmamaktadır bu nedenle Fiziksel çözünme cevabı doğrudur.

10 SINIF SAYFA 42 VE 44 ETKİNLİK ÇALIŞMASI

SAYFA 42 ETKİNLİK ÇALIŞMASI

SORU-1- Toprağın üst kısmı neden koyudur.


Toprağın üst kısmı organik madde bakımından ölen hayvan ve bitki
kalıntılarının ilk bulunduğu yer dir bunlar ayrışma sonucu humusa
dönüşür bu nedenle daha koyudur.
SORU-2- Çiçek yetiştirmek isterseniz hangi katı tercih edersiniz.

A katmanı, Çünkü burası besin maddesi yönünden zengin, bitkilere
zararlı olabilecek tuz kireç vb. maddelerce yıkanmış, geçirgen kısımdır.

SORU-3- İnşaat temelinde çıkarılan toprağın bitki yetiştirilmesinde kullanılmamasının nedeni ne olabilir.

Çünkü bu derinlerden çıkmakta ve toprağın alt katlarından oluşmaktadır.
Bu topraklar organik ve besin maddesince fakir ve üstten yıkanan
zararlı maddelerin biriktiği kısımlardır.

10 SINIF SAYFA 46 ETKİNLİK ÇALIŞMASI CEVAPLARI:


Kitabınızdaki harita ve fotoğrafları inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

SORU-1-Akdeniz kıyılarında görülen maki Avustralya2nın güneyinde ve Güney Afrika’nın kap bölgesinde görülmesinin nedenini açıklayınız.

Büyük hali için resme tıklayınız


Bu bölgelerde de Akdeniz ikliminin özelliklerinin görülmesidir.Ürünler benzerse iklimlerde aynıdır.
SORU-2- Dönenceler çevresinde bitki örtüsünün seyrek olmasının sebebi nedir.


Dönence çölleri
Dönenceler bölgesi dünyanın günlük hareketinden dolayı şıkışarak
alçalan hava kütlelerinin oluşturduğu dinamik yüksek basınç
alanlarıdır.Burda alçalan hava ile birlikte havanın ısınması ve nem
açığının artması buraları çöl özellikte bir yapıya getirir.Çöl özellik
göstermesi de bitki örtüsünün seyrelmesine neden olur.


SORU-3-Bitki topluluklarının dağılış alanlarına bakarak yeryüzünde en çok yağış alan yerleri belirleyiniz.


En çok yağış alan yerler ekvator bölgesi,60 derece enlemleri,Muson Asyası denilebilir…

10.SINIF SAYFA 48 ETKİNLİK ÇALIŞMASI

tşkr:D